dinsdag 20 mei 2025

Deel 1 : How to play the Staunton Gambit Accepted or Declined ?


De eerste hamvraag. Wat te doen als iemand de 'Dutch' tegen je speelt ? Wat je moet weten, de Dutch is langs alle kanten belaagd geweest maar is ondanks alles altijd overeind gebleven (meer dan de Benoni bijvoorbeeld). De opening werd in een verder verleden vrij klassiek en met goed succes aangewend door Alexander Alekhine, Bent Larsen en Paul Morphy. Tegenwoordig is Hikaru Nakamura de enige Top 10 speler die de Dutch op geregelde basis gebruikt. Als je als clubspeler zoekt naar een nieuwe actieve opening dan kan de Dutch datgene zijn waarnaar je op zoek bent ! De enige die het veel tot zogoed als altijd speelde is GM Simon Williams (Eng). Hij is ook de auteur van de Chessable CD/training , genaamd de 'Killer Dutch' en uiteraard sinds 2020 meer aktief op het vlak van content aan te bieden en lijkt me aldoende de weg v/d aktieve competitiesport afgesloten te hebben.
Het Hollands of the Dutch Defense is in feite een geduchte aanvalsopening voor zwart. In feite is zwart al vanaf zet 1 bezig met een koningaanval in elkaar te knutselen ! Jawel ! Als je de beginzet bekijkt zou je eerder denken dat er een loopje wordt genomen met gezonde openingsbeginselen ! Vanwaar de benaming Dutch Defense dan ? Om de aanval op de koningsvleugel succesvol in te zetten heeft zwart een tijdlang bekommernissen in het centrum, want die zouden onnodige complicaties met zich meebrengen. Dus door het centrum afdoend te sluiten, kan zwart zich erna concentreren op de uitvoering van zijn plan, de koningsaanval dus.
Het is wel zo , en al zeker op amateur niveau , je nog erg weinig klassiek dutch op het bord krijgt. Weinigen zullen je dat gunnen. Alleen onwetenden zullen dan in je preparatie komen. Hetzelfde is aan de hand met het Siciliaans, je krijgt meer anti-Siciliaans op het bord in die regionen. Troost je, bij de spelers van een hoger niveau liggen de kaarten anders. In repons op die 'attacks' vooral met antidutch behandelingswijzes (neem 1.d4 f5 2.Dd3 Pf6 3.e4) geeft Simon Williams, een verwoed Dutch speler, op Chessable zijn visie op het ganse. Het klassiek luik en de anti-dutch behandelingswijze (doch beknopt) . Hij noemt zijn werk de "Killer Dutch". Of het dat geworden is, ja als je het zo presenteert toch. Ik ben nogal sceptisch naar zulke propagandistische reklame maar laten we stellen dat hij een kapstop aanrijkt aan de zwartspeler en zijn ervaring met ons deelt. Het is uiteindelijk aan de spelers om de materie ook kritisch te bekijken en zelf te ontdekken en er hun eigen ideeen en voorkeuren op na te houden !
Dus "in search of fighting the dutch", want ik sta haaks op de 'Dutch Defense' als witspeler, moet je u er dan maar zelf een oordeel van vormen hoe je de Dutch bestrijdt. Oud GM Vlastimil Hort heb ik ooit een aantal antidutch opties zien uit de doeken doen maar vind jammer genoeg de source niet meer. Alleszins heeft hij me geïnspireerd om toch vooral niet in de kaart te spelen van de doorgewinterde dutchspeler die anders in zijn comfortzone zit. Nu ja, het is nog maar de vraag of de dutch speler al dan niet meer klassiek of anti-dutch op het bord ziet en waar hij het meeste ervaring opdoet. Helmut Froeyman kan daar een beter antwoord op formuleren, los van hem zou ik niet weten wie hoogfrequent en op FM niveau deze opening hanteert.
Een der anti-dutch opties, is het Staunton (gambit). Waarom zulk een oud systeem ? In de eerste plaats omdat het me fascineert. Als je zo lang speelt wil je ook iets uitdagenders want anders kan je al net zo goed van boredom stopppen. Ondanks het feit dat ik één fake gambiet speel ('The Queens Gambit') en eentje op de Bird zou ik dit wel willen spelen ! In snellere speeltempos gooi ik alle remmen los en tart ik mijn tegenstellers met zowat alle gambieten die ik ooit 'op mijn dak kreeg' maar in standard gameplay ben ik oerconservatief. Daar wil ik dus mee breken ! So lets take a look at this ! In deel 1 som ik de opties op na 4.f3 !? In deel 2 ga ik dieper in op 4.Lg5
Toch nog even meegeven dat ik de voorkeur geef aan de Chessbase interface, en dat je op PC of tablet het bord kan maximaliseren door het geijkte icoon onderaan in te drukken. Zo kan je de uiteenzetting met meer leescomfort volgen, voor zowel het aangenomen Staunton gambiet als het geweigerde. Ik hoop dat je er iets aan hebt ! Veel naspeelplezier alleszins.
Event "Half-Closed : Staunton Gambit with 4.f3 "] [Site "?"] [Date "2025.05.20"] [Round "?"] [White "?"] [Black "?"] [Result "*"] [ECO "A82"] [Annotator "Stefan,T"] [PlyCount "18"] [EventDate "2025.??.??"] 1. d4 f5 2. e4 {Het Staunton Gambiet , zoals Simon Williams in zijn Chessable course stelt, op clubniveau is dit een gevaarlijk systeem vooral voor de zwartspeler die er niet op voorbereid is. De goede kant van de zaak is, er valt zeker wat te rapen voor zwart. De flipside is , je moet toch een aantal dingen weten. zoals wat te doen met de d en e-pion en waarheen met de Lf8 ? of je mistast u compleet} fxe4 3. Nc3 (3. f3 {In deze vroege fast laat 3.f3 ?! d5 toe en is daarom minder goed.} d5 4. fxe4 dxe4 5. Nc3 Nf6 6. Bg5 (6. Bc4 Nc6 7. Nge2 Na5 8. Bb3 Nxb3 9. axb3 $15) 6... Bf5 7. Bc4 Nc6 8. Nge2 e6 $15 {En zwart heeft de eerste perikelen doorstaan en wit heeft niet meer genoeg compensatie voor de gambiet pion. Ik geef nog een specialleke mee in deze positie, en dat is het loperoffer.} 9. Bxe6 Bxe6 10. d5 h6 11. Bxf6 Qxf6) 3... Nf6 (3... d5 $4 {Tempting ! Maar oh zo ...} 4. Qh5+ g6 5. Qxd5 $16) 4. f3 {Deel 1 Het gambiet 4. f3 !? van de Staunton. Meest gespeeld is echter 4. Lg5 . Dit komt in Deel 2 aan bod} (4. Bg5 {4.f3 !? is de gambiet way. Dit is volgens Simon Williams de ganse opzet van wit, dat zwart tijd verspilt aan het aannemen ervan, iets wat hij dan ook stellig afraadt.} Nc6 (4... d5 $2 5. Bxf6 exf6 6. Qh5+ g6 7. Qxd5 $16) 5. d5 Ne5 6. Qd4 Nf7 7. h4 c6) 4... d5 {Bekijken we een der 2 opties van het weigeren van het gambiet ! Die opties zijn A) 4. ...d5 B) 4. ... Pc6} ( 4... exf3 {De score met zwart , gemiddeld genomen van alle opties is hier slechts 37%, doch indien men het juiste smallere pad kent komt men uit bij 50%. Dus met enige voorkennis behoeft het niet dramatisch te zijn.} 5. Nxf3 {En hier scheiden zich de paden. Er zijn nu drie zetten mogelijk. 5. ... d5 of 5. . .. g6 of 5. ...e6} d5 {Het beste in de praktijk.} (5... g6 6. Bg5 Bg7 7. Bc4 c6 {met d5 dat getelefoneerd is} 8. d5 $5 cxd5 9. Nxd5 e6 10. Qe2 $14 {Met goed spel voor wit in ruil voor de pion} O-O 11. Nxf6+ Bxf6 12. h4) (5... e6 {De meest op de proef gestelde move met een 50% score allbeit. Gooit de c4 > g8 diagonaal dicht} 6. Bd3 $1 {Zo een snijdende loper op die al deels geopende koningsstelling laat zich al raden} Be7 7. O-O (7. Ne4 O-O 8. h4 $16 {Met goed aanvalsspel voor wit}) 7... O-O (7... Nc6 $4 {En deze natuurlijke move is al een blunder} 8. Ng5 {en nu zitten ze al tricks in door het Loper offer op h7} Nxd4 9. Bxh7 Rxh7 (9... Nxh7 10. Qh5+ g6 11. Qxg6# {een droge mat}) 10. Nxh7 Nf5 11. Nxf6+ Bxf6 12. Qh5+ Kf8 13. g4 $18) 8. Ng5 $1 h6 9. Qe1 Nc6 (9... hxg5 $4 {Deze variant toont al aan hoe scherp het in feite is} 10. Bxg5 Rf7 11. Qh4 Nc6 12. Bg6 d5 {Zwart kan de Toren niet terugtrekken naar f7 omdat dan Lxf6 en Dh7 mat volgt. Wit heeft de goed zetten voor het uitkiezen hier.} 13. Rae1 (13. Bxf6 gxf6 {De beste kans op survival, nu dekt Tf7 > h7} 14. Bxf7+ Kxf7 15. Qh5+ Kf8 16. Rae1 $1 $18 (16. Qh6+ Ke8) 16... Nxd4 17. Re3 c6 (17... e5 $4 18. Rxe5) 18. Rg3 Nf5 $1 19. Qh8+ Kf7 20. Qh5+ Kf8 21. Rg6 $18)) 10. Nf3 d5 11. Qg3 Bd6 12. Ne5 Nxd4 13. Bxh6 $1 {Alles lijkt met haken, en ogen aan elkaar te hangen.} Qe7 {Dekt g7} 14. Ng6 Bxg3 15. Nxe7+ Kf7 16. Ng6 {Het paard is gedekt door Ld3 nu} Rg8 17. Bg5 Bd6 {En wit heeft nog altijd compensatie voor de pion. Enkel Ta1 is niet op het appel maar zwart heeft Lc8 en Ta8 die nog niet in het bestel betrokken zijn. Er is ook een penning in het spel.} 18. Rae1 Bd7 {En beiden kunnen nog liggen dromen ...}) 6. Bd3 {Andere moves zijn hier Pe5 (geen human games maar engine games) en Lg5} (6. Ne5 g6 (6... Nbd7 7. Bd3 Nxe5 $2 8. dxe5 Bg4 (8... Ne4 9. Qf3 Be6 {Om Lf7 te kunnen spelen !} 10. Nxe4 dxe4 11. Bxe4 c6 12. O-O $18 {En wit staat machtig goed !}) 9. Qd2 Ne4 10. Qf4 $16) 7. h4 {Kan probleemloos doorlopen naar h5} c6 (7... Bg7 {Maakt het veld vrij voor de koning, wat andere varianten geeft} 8. h5 gxh5 9. Rxh5 Be6 10. Be2 $14 Nxh5 $4 11. Bxh5+ Kf8 12. Qf3+ Kg8 13. Bf7+ Kf8 14. Bxe6+ Bf6 15. Bh6+ Ke8 16. Bf7#) 8. h5 Nxh5 $4 (8... gxh5 9. Be2 Bg4 10. Nxg4 hxg4 11. Bxg4 $16) 9. Rxh5 gxh5 10. Qxh5#) 6... Bg4 (6... Nc6 7. Bg5 Bg4 8. h3 {Enige zet om ternminste pion achter te balancen} Bxf3 9. Qxf3 e6 10. O-O-O Bb4 11. Ne2 {Met gelijke kansen, zwart de pion en wit de ruimere aanvalsopties}) 7. h3 Bxf3 8. Qxf3 Nc6 9. Bg5 { Wit gaat zich echt niet bekommeren om de d4 pion want dan ga je uw eigen gambiet zelf ontzenuwen. Zoals de variant 9. ... Pxd4 laat zien heeft wit het betere spel. Wat is dan het alternatief ? Het is niet zo duidelijk hoe zwart achterin vorderingen moet maken ! Kijken we even naar 9. ... e6} e6 (9... Nxd4 $6 10. Qe3 c5 {En hier zijn zowel de korte rochade als de lange rochade voordelig voor wit.} 11. O-O $14 (11. O-O-O $14)) 10. O-O-O {met gelijke kansen voor elkeen} Bb4 (10... Bd6) 11. Ne2 O-O 12. Qe3 {Voor de engine is er niks geforceerd en zijn de kansen gelijk maar het initiatief ligt toch duidelijk bij wit en wie zou hier geld geven voor de zwarte partij ?}) 5. fxe4 dxe4 6. Bg5 (6. Bc4 {oogt natuurlijker, doch ...} Nc6 7. Nge2 Na5 {deze kromme zet dus ...} 8. Bb5+ {is de engie manier om de witte loper op het bord te houden maar helpt zwart in feite, dus aandringen heeft geen zin.} c6 9. Ba4 b5 10. Bb3 Nxb3 11. axb3 g6 12. Bg5 Bg7 $15 {En zwart is comfortabel}) 6... Bf5 7. Bc4 Nc6 {Valt d4 voor de 2de maal aan} (7... Nbd7 $6 {Oefent minder druk uit} 8. Nge2 h6 9. Bh4 g5 10. Bg3 c6 11. O-O e6 $15 {en zwart boert relatief goed, heeft het centrum bevroren en de koningsaanval die je in de dutch wenst heeft hier vorm genomen}) 8. d5 Na5 9. Qd4 $11 {Lc4 is met het inschuiven van d5 hier niet zo waardevol meer. Wit focust zich hier op het terugwinnen van e4. De kansen zijn min of meer gelijk voor het vervolg v/d partij} c6 {lijkt hier de interessantste optie} *

zondag 18 mei 2025

Ode aan Vlastimil Hort en zijn legacy : Partij Werner Hog (IM) - Vlastimil Hort (GM)


Na de aankondiging van zijn overlijden op 12 mei jongstleden op de pagina van Limliga, door zijn Belgische connectie met de club van Neerpelt bij monde van Pavel Englicky , kon ik niet nalaten om stil te staan bij deze allerminst onopgemerkte figuur !
Vlastimil was een der groten uit de jaren 60,70 en 80. Hij maakte opgang vanaf 1959 en werd officieel GM in 1965. Hij kwam in de jaren 60 , 70 en 80 uit tegen ondermeer deze toppers : Paul Keres, Tigran Petrosian, Mikhail Tal, Mark Taimanov,Vassily Smyslov, Samuel Reshevsky, Efim Geller, Boris Spassky, Lajos Portisch, Ludek Pachman, Viktor Korchnoi, Bent Larsen, Lev Polugaevsky, Mikael Botvinnik, ... Hij was ooit 6de van de wereld en heeft lange tijd 2600+ gehad. Uiteraard tegen voornoemde toppers remiseerde hij veel en kon eerder zelden winnen dus er zat nog wel verschil op met kandidaat wereldkampioenen en wereldkampioenen en meestal was het deelnemersveld gemixt en haalde hij 8.5 tot 11 uit 15 in tornooien van zijn alooi. Hij was ook het meest aktief in Tjechoslowakije, Hongarije, Croatie, Polen en Macedonië en schuimde daar de tornooien af waarin altijd goed vooraan post vatte en/of al eens won. Hij heeft natuurlijk enerzijds kunnen meesurfen met de oostblok schaakcultuur en de komst van de dominante Russen, anderzijds waren de middelen van die tijd heel erg beperkt en dat gold zeker voor hem en zijn schaakbond ! Enkel het transport naar zijn tornooibestemming werd in het beste geval voor hem geregeld, al de rest was zijn bekommernis. Reizen in het Westen was een extra kost en avontuur maar dat verliep allemaal vlotter eenmaal hij het duits burgerschap had aangenomen mid jaren 80. Hij werd meervoudig kampioen van Tsjechoslowakije, later ook van zijn nieuw thuisland, Duitsland ! Hij nam deel aan zonale en interzonale tornooien voor de WK campagnes, olympiades ( in teams) en talrijke prestigieuze tornooien dikwijls gehouden in kuuroorden en prestigieuze hotels. Hij is ook als 4de bord speler in het team van de 'De rest van de wereld' aangetreden tegen het team 'USSR' , met ondermeer Robert Fischer in zijn team. Hij won daarin met 2.5 - 1.5 tegen Lev Polugaevsky. Hij speelde ook in een veteranen team tegen een vrouwen top team , een match tegen de zusjes Polgar, Het Aegon Tornooi in de early nineties tegen dedicated schaakcomputers en computer programma's voor de PC. Hij gaf ook simultaans, zelfs blindsimultaans tegen 10 zelfs 20 spelers, en had ondermeer ook een simultaan record door 550 partijen te spelen in Ijsland waarvan hij er slechts 10 verloor ! Kortom de man was omnipresent en overal voor te vinden, zolang hij maar kon schaken ! Hij overspant dus echt een grote periode en behoort tot de beste schakers van zijn tijd.
Ik heb een PGN van hem gedownload op https://www.pgnmentor.com/files.html die in totaal 3152 partijen bevat , te beginnen vanaf 1959 ! Ik ben op 365chess.com naar al zijn tornooien gaan zoeken en van al die tornooien zijn alle partijen beschikbaar en van iedere deelnemer ! En dat boor die tijden. Hij hield enorm van het schaken , want anders zal je niet gauw aan zo een hoog aantal partijen geraken, zoveel is duidelijk !
Hij is een ware entertainer en zijn Bohemian afkomst zag hij eerder als een troef dan een stigma ! Hij was de verbindende faktor ook op tornooien onder zijn mede/tegenstrevers. Bij het trieste nieuws, heb ik meteen zijn boek "My Chess Stories" besteld want de man had een rijk gevuld schaakleven, reisde de wereld af , heeft tegen de beste spelers van zijn tijd gespeeld en vriendschappen gesloten . Hij is altijd uitermate sportief geweest zelfs soms ten koste van zichzelf ! Het siert hem en hij was erg geliefd in Duitsland, zijn 2de thuisbasis nadat hij Tjechoslovakije verliet omwille van de bezetter, doch niet meteen in 1968 daar zijn zoon nog volwassen was.
Ik kende hem van de reeks "Schach der Großmeister" op de duitse TV. Die reeks is parallel gaan lopen met het WK tussen de heren "K". Een initiatief van Dr Helmut Pfleger, Otto Borik en Michael Kipp-Thomas, de laatste 2 zijnde respectievelijk redakteuren van "Schachmagazin 64" en de "NRD" die verslag uitbrachten over de matchen van het WK en in alle cycli ervan. Er ontstond een aparte druk bij uitgeverij "Falken Verlag" met van elke cyclus de partijen van dat WK in een boekje gebundeld met ook wat historische beschrijvingen en achtergrond informatie verbonden aan zulk een historisch kader.
"Schach der Grossmeister", aangevat in 1983, ging echter nog een stap verder en liep ook door na die cyclus van de heren 'K'. Met wederom Dr Helmut Pfleger als bezieler. Het programma moet je zien als het "You Tube" kanaal van de jaren tachtig/negentig , en een verdere poging om in die schaakhoogdagen, in Duitsland de schaakfans zo goed mogelijk te bereiken ! En zo kwam het ook terecht in de Vlaamse huiskamer en ongetwijfeld in de Nederlandse ook. Het programma was "NIET TE MISSEN", toch zeker niet als schaakfan ! Ik denk zelfs dat het behoorlijk "NOT DONE" was die uitzending op zaterdag avond te missen. Daarbovenop wisten ze Vlastimil Hort als commentator te strikken , een bijzonder charismatisch persoon ! Telkens werd er een duel georganiseerd tussen 2 vooraanstaande spelers al of niet met een Duitse local GM zoals Robert Hübner of Erik Lobron. De trekpleisters waren in al die jaren o.a. Garry Kasparov, Anatoli Karpov, Jan Timman, Judith Polgar, Vishy Anand, Viktor Korchnoi, Nigel Short en vele anderen die de revue passeerden, met Vlastimil als commentator en Helmut als bediener en "journalist" van dienst. De top GMs bekampten elkaar in een met glas van studio geluid ontdane speelruimte en een studio met ons tweetal en daarin toeschouwers die terwijl rustig hun partijtje speelden of de partij mee volgden. Vlastimil Hort, was een echte bon vivant een levensgenieter die goede verhalen kon bovenhalen uit zijn rijk gevulde schaakgeschiedenis. Hij deed dat tijdens de dode momenten als de spelers hun tijd pakten. Uiteraard liet hij ons eerst meekijken in zijn denkpatroon en kennis van het spel. Hij haalde voor mij verrassende wendingen boven en met hulp van Dr Helmut Pleger werden Vlastimel hersenspinsels geprojekteerd op een soort van digitaal bord. Het liep zo vlot , en echt op elkaar afgestemd , alsof ze nooit iets anders hadden gedaan in hun leven... Onvergetelijke entertainment voor die tijd ! Je kon inkijken in Vlastimils schaakleven en dat maakt hem alleen maar des te interessanter, toegankelijker ook. In een tijd dat er nog geen internet was , was dit "as close as you could get" tot een top grootmeester !
Zijn meest befaamde partij , naar impakt toe, is een partij waarin hij de Alapin hanteert tegen Lev Polugaevsky op de befaamde match USSR-Rest of the World waarin hij aantrad op bord 4. Let op zijn afwikkeling en conversie van zijn eindspel. Ziehier de link naar deze onsterfelijke partij. https://www.chess.com/analysis/game/master/15783319
De partij hieronder is eentje waarin hij uitpakt met een koningsaanval en daarbij een paar heel opmerkelijke zetten produceert ! Kijkt u zelf , deze kon ik u niet onthouden !
[Event "Vlastimil Hort: Werner Hug (IM) - Vlastimil Hort (GM) , 1972"] [Result "*"] [Variant "Standard"] [ECO "E18"] [Opening "Queen's Indian Defense: Classical Variation, Traditional Variation"] [StudyName "*"] [ChapterName "Werner Hug (IM) - Vlastimil Hort (GM) , 1972"] [UTCDate "2025.05.18"] [UTCTime "19:38:40"] [Annotator "S.T."] [ChapterURL "https://lichess.org/study/3QAbLEmu/vCssDjnb"] 1. c4 Nf6 2. Nf3 e6 3. g3 b6 4. Bg2 Bb7 5. O-O Be7 6. d4 O-O 7. Nc3 Ne4 8. Nxe4 (8. Qc2 { Wordt het meest gespeeld }) 8... Bxe4 9. Bf4 d6 10. Qd2 Nd7 11. Rfd1 h6 12. Ne1 f5 { Hier al een eerste zet met de signatuur van Vlastimil } 13. Bxe4 fxe4 14. Qc2 Nf6 15. f3 g5 { En Vlastimil geeft het volle pond, attack , always play the attack ! } 16. Be3 Qe8 { Hevelt zijn dame over naar dit veld om Dh5 te spelen, het lont is aangebonden nu ! } 17. Kg2 Qh5 18. h3 Qg6 19. Rac1 Rf7 20. fxe4 { Hort speelde deze partij in 1972, 3 jaar voor de Karpov - Fisher match had moeten plaatsvinden. } 20... g4 { Hij wil duidelijk de pion dieper in de witte stelling, wit moet geen extra lijnen openen want de f-lijn en immobiliteit van de damevleugel zijn al serieuze veegtekens. } 21. h4 e5 22. Qd3 Nxe4 23. Nc2 Raf8 24. Bg1 Bxh4 { Hort offert zijn loper } 25. gxh4 Rf3 { En hier schudt Vlastimil een zet uit zijn hoed tegen een zeker 10 jaar jongere Zwitserse IM (Werner Hug) !. Hij valt de dame aan en deze kan niet weg. Geen probleem zou je denken we slaan die toren, maar dat gaat onherroepelijk mat. } 26. Ne3 (26. exf3 gxf3+ 27. Kh3 (27. Kh1 Qg2#) (27. Kf1 Qg2+ 28. Ke1 f2+ 29. Bxf2 (29. Ke2 fxg1=Q#) 29... Qxf2#) 27... Qg2#) 26... Rg3+ { Schaak. Er zijn slechts 2 zetten. } 27. Kh1 Rf2 { Nog een 'weggeef' toren. Welnu niet bepaald want na Lxf2 Pf2+ gaat de dame eraf. Ook als wit niet slaat, volgt Th3+ Wit gaf op , de enige niet mat variant volgt hierna, maar de zaak is inderdaad hopeloos. } 28. Bxf2 Nxf2+ 29. Kh2 Rh3+ 30. Kg1 Nxd3 31. Rxd3 Qe4 *

donderdag 15 mei 2025

Partij gespeeld op het EK voor Dames in 2019 : Hanne Goossens - Pia Cramling in de 5.c4 Maroczy Bind van de Kan/Paulsen


In deze partij, laat Pia de witspeelster de ware punchkracht van de Kan zien. Hannes kennis van de Maroczy Bind (nochthans een der beproefde bestrijdingswijzes !) is ontoerijkend en al gauw wordt haar positie chaotisch, waarna ze tactisch de wet van de sterkste moet ondergaan. Pia hoeft niet eens hevig op de gaspedaal te duwen en laat nog beter opties langs de kant liggen om dan toch in een relatief korte partij overduidelijke de winst te claimen.
[Event "EU-chT (Women) 22nd"] [Site "Batumi"] [Date "2019.10.27"] [Round "4.15"] [White "Goossens, Hanne"] [Black "Cramling, Pia"] [Result "0-1"] [ECO "B41"] [WhiteElo "2156"] [BlackElo "2462"] [Annotator "S.T."] [PlyCount "70"] [EventDate "2019.??.??"] 1. e4 c5 2. Nf3 e6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 a6 5. c4 {De Maroczy Bind Accelerated In verschillende Siciliaans Systemen speelt zwart versneld ... Pgf6 om aldoende wits antwoord Pc3 te forceren en aldus de Maroczy bind te vermijden. In de Kan wordt ... d6 delayed, en dat maakt dat hier ... Pc6 succesvoller is omdat na Pxc6 dxc6 kan gespeeld worden en de zwarte pionstructuur volledig intact is en er geen eindspel met nadeel wordt aangevat. Ook in het voorafgaand middenspel kan ook meestal e6>e5 gespeeld worden en is de partij daardoor al vlug geneutraliseerd. Dus je hoeft het niet persé te vermijden. Zwart kan het spel toelaten in de gedachte dat de diagonaal f8-a3 volledig de zijne is (zoals deze partij demonstreert trouwens) of als alternatief de diagonaal b8-h2. Het is hoe je het beziet !} Nf6 {Valt e4 aan.} 6. Nc3 Bb4 {Ben fan van deze zet, maar ook 6 ... Dc7 wordt veel gespeeld (eerste druk op de voorpost c4) , houdt ook e5 af en na a6 is Pb5 geen optie meer (behoudens enkele uitzonderingen)} (6... Qc7 7. a3 {Deze zet is de grootste uitdaging in deze 5.c4 Maroczy Bind Structuur} b6 (7... Nxe4 8. Nxe4 $6 {Werd al gespeeld als nieuwtje maar staat als dubieus te boek uiteindelijk} Qe5 9. Bd3 Qxd4 10. O-O f5 {Werd al eens geprobeerd maar is de witte stelling is gezonder.} 11. Be3 Qxb2 12. Ng3 $16 { Wit staat veel verder in de ontwikkeling in ruil voor 2 pionnen. Zo is ondermeer het Loper offer op f5 desastreus voor zwart in alle eerste zwart zetten !} Nc6 13. Bxf5 exf5 14. Re1 Be7 15. Nxf5 Qf6 16. Nxe7 Nxe7 17. Bd4 Qg6 18. Re3 $18) 8. Be3 Bb7 9. f3 $14 {Met een "Hedgehog" structuur. Een stugge verdediging waarin wit met de allergrootste moeite kan trachten door te murmen} ) 7. Qd3 {Hanne Goossens wil de polemiek van 7. Ld3 Pc6 kennelijk niet, je weet immers nooit hoe zo een GM de zaak heeft uitgespit ! Voor gewone stervelingen gaat zulks te ver uiteraard.} (7. Bd3 Nc6 {Met de geinterposeerde Ld3 , is Pd4 ongedekt.} 8. Nxc6 dxc6 9. e5 Qa5 (9... Qd4 {Een idee van de engine Valt Pc3 ook 2x aan, maar komt in exact dezelfde positie uit als Da5} 10. exf6 Bxc3+ 11. bxc3 Qxc3+ 12. Bd2 Qxd3 13. fxg7) 10. exf6 Bxc3+ 11. bxc3 Qxc3+ 12. Bd2 Qxd3 13. fxg7 Rg8 $14 {Deze stelling is uitermate diep uitgeanalyseerd geweest door GMs}) 7... d6 {Niet het beste wat de stelling te bieden heeft, maar een keuze !} (7... d5 $1 {Je moet het kennen anders speel je niet zoiets 'onbezonnen'. Met deze zet kan Pia meteen het evenwicht in de partij bereiken. De zet ... d5 is dikwijls de broodnodige zet die zwart nodig heeft om het spel open te gooien en mee te delen in de ruimte. Doch als de zet slecht is , is het ook omdat die zet too early wordt uitgehaald. En de uitzondering op de regel is deze positie dus} 8. exd5 (8. cxd5 exd5 9. e5 Ne4 10. Be2 O-O (10... Nd7 11. e6 $5 Ndc5 12. exf7+ Kxf7 $11) 11. O-O Bxc3 { Elimineert Pc3 om Pe4 nog te handhaven en pion b2 naar c3 te doen uitwijken} 12. bxc3 Qc7 {Valt zowel c3 als e5 aan !} 13. Bf4 Nxc3 $11 {Kan na gebeurlijk Tc1 nog slaan op e2 met schaak !}) 8... exd5 9. Be2 (9. cxd5 Nxd5 10. Qe4+ Qe7 $11) 9... O-O 10. O-O Nc6 11. Nxc6 bxc6 12. cxd5 Nxd5 13. Nxd5 Qxd5 14. Qg3 { Met pion versnippering op de zwarte damevleugel maar het nadeel is beperkt} Bd6 $14) 8. Bd2 (8. Nc2 {De manier voor wit om op voordeel te spelen. Het paard valt Lb4 aan maar behoudt zich het recht voor om naar e3 te springen en d5 goed onder schot te houden.} Bxc3+ 9. Qxc3 Nxe4 $2 10. Qxg7 Qf6 11. Qxf6 Nxf6 12. g3 $16 {Wit heeft het loperpaar en 2 pion ketens, zwart heeft er 3 en moet ook snel iets doen aan Lc8} Bd7 13. Bg2 Bc6 14. O-O Nbd7 15. Rd1 Bxg2 16. Kxg2 Ke7 $16) 8... Nbd7 {Kan naar c5 en e5, de dame op d3 staat in de etalage} 9. f3 O-O {Geeft de voorkeur om te rocheren, f4 zou er in 2 tempos kunnen zijn en op zich geen optie om Pe5 uit te sluiten dus} 10. a3 Ne5 {Zwart heeft hier op zijn zachst gesproken al het evenwicht hersteld.} 11. Qc2 Bc5 {Valt Pd4 aan, what else ...} 12. Be3 {Voelt al beetje akelig aan, maar is beste zet op dit ogenblik} Bd7 13. b4 $2 {Lijkt goed maar Lc5 blijft met f3 sowieso op de diagonaal a7-g1 wegen. Wit moet gewoon zijn ontwikkeling afmaken (Le2, Td1 e.d. )} Ba7 {Nogal wiedes} 14. Qb3 {Wil kennelijk van de c-lijn, af maar staat nu ook ver van Le3 af, een stuk dat ongedekt staat} Qc7 (14... d5 $1 {De zet ... d5 ! Altijd naar kijken en vooral niet kijken op een pion als de koning op e1 niet uit te voeten kan !!!} 15. exd5 exd5 16. cxd5 Re8 $1 $19 {En wit kan het hier echt wel schudden !} 17. Be2 $4 (17. Kd2 Bc6 $1 18. dxc6 Nxc6 {en Pd4 staat onder heavy geschut en is gepend !}) 17... Nd3+) 15. Rc1 Rfc8 {de c4 pion word nu onder vuur genomen. Deze pion kan soms wel giftig zijn, maar niet met de dame op b3 omdat de discovered attack zet Pd5 van wit hier niet werkt ook al omdat de loper op a7 staat en niet op e7. Ook Tc1 is onvoldoende gedekt of de witte koning is niet gerocheerd (hoe je het ook keert). In sommige positie kan je met de jump Pd5 zelfs de zwarte dame vangen.} 16. Na2 Qd8 (16... Qb8 $19) 17. Be2 Qe8 (17... d5 $1 18. exd5 exd5 19. c5 b6 20. c6 (20. cxb6 Bxb6 21. Rxc8 Rxc8 22. O-O Nc4 $19 {Met steun vd pivot d5. Zwart staat goed !}) 20... Nxc6 21. Nxc6 Rxc6 22. Rxc6 Bxc6 23. Bd4 $17 (23. Bxa6 $4 b5 $19)) (17... b5 $5 {Wat een luxe voor zwart, zowel ... d5 als ...b5 kunnen !} 18. cxb5 d5 19. bxa6 dxe4 {En wit heeft complete chaos positie} 20. Rxc8 Rxc8 21. O-O Nd5 22. Nxe6 {Met een discovered attack, doch hopeloze stelling} Bxe6 23. Bxa7 $19 Qg5) 18. O-O Ba4 { De8 voor dit is wat dunne soep als je het mij vraagt} 19. Qb2 d5 {Te laat in feite} 20. cxd5 $2 (20. c5 dxe4 21. Nc3 {Was de beste oplossing !} Nd3 22. Bxd3 exd3 23. Nxa4 $11) 20... exd5 21. Nc3 $2 {Trekt paard aan de rand terug in het spel maar is slow} (21. Nf5 {Dreigt zelf Pd6 maar doet vooral iets aan die ongedekte loper op e3 !} Bxe3+ 22. Nxe3 dxe4 23. fxe4 Nxe4 $17) 21... dxe4 22. Nxe4 (22. Nxa4 exf3 23. Bxf3 Nc4 {Het begint pijn te doen voor wit ... Dubbele aanval Le3 en Db2 en Pa4 staat ook nog in} 24. Qf2 Nxe3 25. Nc5 Nxf1 $19 { Koekenbak}) 22... Nxe4 (22... Neg4 {Dit had Pia moeten zien ! Enig mooi} 23. fxg4 Qxe4 24. Bf2 Rxc1 25. Rxc1 Qe5 {Pent Pd4} 26. Bf3 Rd8 $19 {en wit kreunt in deze positie}) 23. fxe4 Bc6 24. Qb1 $2 {Tja , dekt e4 maar die ongedekte e3 loper ...} Rd8 25. Rcd1 (25. Nf5 {Spring dan toch naar f5 !} Bxe3+ 26. Nxe3 Rd2 27. Rfe1 $17) 25... Ba4 {Voor de hand liggend} 26. Rd2 {Als nu de loper op e3 zou slaan , dan met schaak en Td2 zou ook nog instaan. De probleem stellingen stapelen zich almaar op voor wit} Rd6 (26... Nc6 $1 $19 {Ook dit had Pia moeten zien , juist omdat dit nog meer inhakt op het Pd4}) 27. Kh1 Rad8 28. Qb2 f6 29. Nf5 {Tracht alles nog net binnen de perken te houden en was ook aangewezen ook !} Rxd2 30. Bxd2 Bc6 {Neemt e4 onder vuur} 31. Ng3 Bb5 (31... Nd3 $1 {Pia laat kans 3 liggen om het net allemaal mooier te maken}) 32. Bc3 $2 (32. Be3 Bxe3 33. Qb3+ Kh8 34. Qxe3 $17 {Is nog altijd enigermate speelbaar}) 32... Nd3 33. Bxd3 (33. Qb1 Qc6 $19 {Valt Lc3 en pion e4 aan} 34. Qb3+ (34. Be1 {Dekt ook nog f2}) 34... Bc4 $19) 33... Rxd3 {Dreigt Txg3 hxg3 Dh5+#~~} 34. Ne2 Re3 35. Rf2 Rxe4 { En Hanne geeft op tegen een GM die het tactisch weet af te werken.} 0-1

zondag 11 mei 2025

Partij : Rodriguez Rodriguez Antonio - Pia Cramling : De Paulsen/Kan 6.g3


In deze partij, in het iets minder kansrijke, fianchetto met 6.g3 weet wit niet zo hoe hij het moet aanpakken en op het moment dat het juiste idee er was, was de timing verkeerd. Je wil iets ondernemen maar doet dat onbezonnen. Pia kent geen genade en de zaak is in no time beklonken.
[Event "Kan fianchetto 5.Pc3 Dc7 6.g3"] [Site "Mislata"] [Date "2003.08.20"] [Round "2"] [White "Rodriguez Rodriguez, Antonio"] [Black "Cramling, Pia"] [Result "0-1"] [ECO "B43"] [WhiteElo "2259"] [BlackElo "2488"] [Annotator "S.T."] [PlyCount "54"] [EventDate "2003.??.??"] 1. e4 c5 2. Nf3 e6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 a6 5. Nc3 Qc7 6. g3 {Het loperfianchetto systeem} Bb4 {Op deze zet zijn er slechts 2 antwoorden, 7.Ld2 en 7.Pde2} 7. Nde2 (7. Bd2 Nf6 {Valt e4 aan} 8. Bg2 Nc6 {Valt het ongedekte paard op d4 aan} 9. Nxc6 dxc6 10. f4 e5 {En zwart heeft een evenwicht}) 7... Nf6 {Deze zet wordt in c altijd gespeeld als e5 geen optie is of als na een geoorloofd e5, Pd5 kan, zoals hier waar wit met die paardpenning opgescheept zit.} 8. Bg2 Be7 {Zwarts doel is bereikt, Pd4 > e2, a3 zou er alleen maar volgen met idem resultaat} 9. O-O Nc6 {In de Kan/Paulsen is Pc6 ongebruikelijk. Meestal wordt d7 > d6 uitgesteld en komt het paard in dit sooort stellingen eerder naar d7 maar in het fianchetto systeem komt deze zet meer tot zijn recht. Dat komt omdat Lg2 geen controle heeft over c4 en dat Pa5 en Pe5 > Pc4 hier beter tot hun recht komen.} 10. b3 {Hier stapt de witspeler in feite uit boek of alleszins uit platgetreden paden. Het meest gezien is hier alleen 10.h3 in feite (om Pg4/e5/c4 te voorkomen) maar zeker ook Le3 te kunnen spelen en g4 te pushen en Pf6 te verdrijven.} (10. h3 O-O (10... d6 11. f4 b5 12. g4 $15 { Is the way to do it met wit, al is het wel zo dat vaak zwart mee profiteert van wits verwoede pogingen om een doorbraak te forceren.} (12. Be3 Bb7 13. g4 $15 {idem , zwart profiteert mee van wits opening in de partij} h6 14. Qe1 O-O 15. Qf2 b4 $15 {Is een andere aftastende houding})) 11. f4 d6 12. g4 d5 $1 13. exd5 (13. e5 Bc5+ 14. Kh1 Nd7 $15) 13... Nb4 $5 {Met drievoudige aanval op d5} 14. dxe6 Bxe6 {en wit zit al in slechte papieren ondanks de pluspion.} 15. Bd2 Rad8 $17) 10... d6 11. Bb2 b5 {Zwart wil plaats maken voor Lb7} 12. Nd4 Bb7 ( 12... Nxd4 13. Qxd4 Bb7 14. a4 $11) 13. a3 $6 {Houdt b4 af, maar het is niet altijd duidelijk of zwart daarmee op voordeel kan spelen. In het algemeen wordt deze zet veel gespeeld maar op GM niveau staat dit grosso modo gelijk met een tempo verlies. Nemen we het alternatief 13. Te1 ter hand in combinatie met 13. ... b4} (13. Re1 b4 14. Na4 {Paard staat tijdelijk beetje offside} Rc8 15. Rc1 O-O 16. c3 {De geijkte oplossing op alle zwarte b4 moves.} bxc3 17. Nxc3 $14 {en het offside paard is back in town !}) 13... O-O {Ja dit is veilig hier en nu} 14. Re1 Rac8 {De pion op c2 is inderdaad ergens wel een mikpunt in deze partij} 15. Nxc6 Bxc6 16. Qe2 {Altijd goed de dame v/d onderste lijn te halen en de torens de ruimte op de 'baseline' te verschaffen.} Rfe8 17. Rad1 Qb7 {Zwart voert de druk op, soms zie je ook Lb6 en Dc6 opduiken.} 18. g4 {Dit plan is het voornaamste wapenfeit in deze variant, maar hier is het slecht getimed.} (18. Na2 e5 19. Nb4 Bd7 20. Rd2 h5 {om g4 af te houden} 21. Nd3 $15) 18... h6 19. Rd3 {Op zich is het idee goed, tracht de toren in de aanval te betrekken ...} (19. h4 Nh7 20. g5 hxg5 21. hxg5 Nxg5 22. Qh5 g6 23. Qh6 $17) 19... a5 20. Rg3 {Wil doorzetten met g4>g5 zonder h4} b4 21. axb4 axb4 22. Nd1 Nh7 {Pia neemt het zekere voor het onzekere en gaat niet in op het e5 avontuur. Het was echter meer dan dik OK maar ook niet gemakkelijk in te schatten.} ( 22... Nxe4 $4 23. Bxe4 $18) (22... e5 {Shutdown Lb2 en Shutdown Lg2 in een zet} 23. g5 $2 {gaat hoegenaaamd niet meer door} hxg5 24. Rxg5 $2 Nxe4 $19 {Met een discovered attack} 25. Rf5 g6 $19) 23. f4 $4 {Gaat in de fout in een toch wel verkrampte stelling als je er even bij stil staat.} (23. g5 $15 {De enige maar ook enige zet die nog zinvol is} Bxg5 24. Bxg7 Kxg7 25. h4 f5 {Best wel pittige repercusies nu}) (23. Qd3 Bh4 24. Rh3 Bg5 25. Ne3 Bf4 26. Rf3 Be5 {Die dubbelpion komt zwart in regel altijd goed uit} 27. Nc4 (27. Bxe5 dxe5 28. Nc4 Red8 29. Qe2 Bb5 $19) 27... Red8 28. Qe2 Bb5 $19) 23... Bh4 {2 torens op dezelfde diagonaal} 24. Rh3 {De deze wil je dan liefst behouden} (24. Nf2 Bxg3 25. hxg3 $19) 24... Bb5 25. Qd2 Bxe1 26. Qxe1 Rxc2 27. Qh4 Rxg2+ {En wit gaf op , na 28.Kxg2 Dxe4+ 29.Kg1 De2 is wit zwaar in de problemen.} 0-1

Partij Velcheva, Maria - Pia Cramling : De Paulsen/Kan Sicilian 5.Pc3 Dc7 6. Ld3 Lc5 variant

 


Waarom deze partij ? De partij betracht een licht te werpen op de Paulsen/Kan behandeling van Pia Cramling aan de hand van enkele van haar games.
Zij is erg bedreven hierin en kwam o.a. recentelijk terug in beeld door ondermeer haar match tegen de flamboyante Levi Rozman, een match die overigens ook erg spannend en interessant was. Alzo ondekte ik dat GM 'Mom' , zoals ze genoemd wordt door haar ravisante docher Anna, toch wel een stevig GM is tot op de dag van vandaag en ook uitermate fris schaak brengt ! Ze gaat al tijdje mee op de hoogste scene van het vrouwenschaak en werd allround GM omdat ze zich niet beperkte tot het vrouwenschaak ! . Bij het naspelen op PC en bijgevolg voorzien van een grotere display dan op je mobiele telefoon kan je op de button enlarge screen drukken (vier peiltjes die naar elk van de 4 hoeken wijst) om alzo met veel mee gebruikscomfort deze partij af te spelen en de analyse af te lezen. Een warme aanbeveling !
De Chess-Tongeren Blogger
[Event "GRE-chT 42nd"] [Site "Porto Rio"] [Date "2014.06.28"] [Round "1.5"] [White "Velcheva, Maria"] [Black "Cramling, Pia"] [Result "0-1"] [ECO "B43"] [WhiteElo "2248"] [BlackElo "2499"] [Annotator "S.T."] [PlyCount "48"] [EventDate "2014.??.??"] 1. e4 c5 2. Nf3 e6 {Het e6 Sicilian complex} 3. d4 cxd4 4. Nxd4 {Het open Siciliaans} a6 {Deze zet typeert volgens sommigen de Paulsen Sicilian. Louis Paulsen is een 19de eeuwse Duits vooraanstaand speler uit de periode van Paul Morphy en Adolf Anderssen. Hij was een van de grotere bezielers van de Dragon Sicilian en uiteraard de Paulsen Sicilian maar had ook een variant in het Schots , Weens, etc ... die naar hem werden genoemd. Anderen kennen er de Kan naam aan toe , vernoemd naar Ilya Kan (Samara, rus) een IM die de zaak naderhand dieper onder de loep nam , een schaakbulletin voorzat en in de russisch wereld zijn naam eraan verleende. Het systeem werd erna overgenomen door ondermeer Anatoli Karpov maar ook Tony Miles in westerse middens} 5. Nc3 {Deze zet is de meest gespeelde (41% van all chessbase games) en meest intuitieve. Je verhoogt de grip op d5 en e4 en in tegenstelling tot de alternatieven 5.c4 (sluit Lf1 deels in , in de eigen pion keten al heb je met deze zet controle over zwarts opties b5 en d5) en 5. Ld3 , een keyveld in zowat elke Sicilian, al staat Pd4 dan wel knullig)} (5. Bd3 {30% van alle chessbase games}) (5. c4 {18% van alle chessbase games No minder frequent zijn 5. Le2 en 5.g3}) 5... Qc7 6. Bd3 { Keyveld in de meeste Siciliaans varianten. Waarom ? Omdat in sommige Siciliaans varianten een koningsaanval een voorname strategie is/kan zijn voor de witte figuren. De 2 voornaamste alternatieven zijn hier 6.Le2 en 6.g3. Het eerste wil de loper naar f3 omspelen via e2 het andere wil diezelfde diagonaal in beslag nemen via g3 en Lg2.} Bc5 { Hier kiest Pia voor het minder gebruikelijke pad. Het beste by far is hier toch wel 6. ... Pf6, hetgeen Dg4 uitsluit, een stoorzender op zijn zachtst uitgedrukt} 7. Nb3 {De meest populaire zet omdat wit het tempo terugclaimt.} Be7 {Men zou zich kunnen afvragen whats the point van Lc5, maar zijn doel is bereikt, het koningspaard is nu op de damevleugel. Het voordeel voor wit is dat f2 vrij is, en ook dat de dame naar f3 of g4 kan. Het nadeel is dat het zelf niet meteen kan deelnemen aan een koningsaanval. Anderzijds is de koningsvleugel geheel vrij voor een snelle rochade.} 8. O-O {In populariteit voorbij gestoken door 8. Dg4 ! De witspeler is niet geheel op de hoogte van de betere bestrijdingswijze.} ( 8. Qg4 g6 {Hier zijn er 2 grote paden. De retreat De2 (e5 push) want de dame zijn taak is volbracht, de zwarte velden verzwakking aan de zwarte koningvleugel. Het andere alternatief is ook daadwerkelijk snel werk te maken van de loperruil op e7 d.m.v 9.Lg5 ! Dit alles maakt dat de 6. ... Lc5 variant vandaag minder op zijn plaats is.} (8... Nf6 $6 9. Qxg7 Rg8 10. Qh6 b5 (10... Rxg2 $2 {Mag logisch lijken maar geen enkele partij in de databank met zwart werd gewonnen !} 11. Bf4 {Dreigt Lg3 benevens het directe LxDc7} d6 12. Bg3 b5 $19 {En nu heeft wit 3 opties, al is er geen haast bij. Zoals Lf1, Dh3 en Kf1}))) 8... d6 {Schijnbaar maalde Pia niet om de Dg4 variant, of was die in die periode (2014) nog niet zo ontgonnen, wie zal het zeggen ?} (8... Nf6 {Geen 2de maal Dg4 toestaan !}) 9. f4 {Dit gold als de oude bestrijdingswijze van deze variant} (9. Qg4 g6 10. Qe2 Nd7 {Noot : Zwart doet er goed aan Pf6 enkel te spelen nadat wit f4 speelt (in de uitgelokte g6 varianten !)} 11. Bd2 (11. f4 Ngf6) 11... b6 12. Rae1 Bb7 $14 {Met de typische Hedgehogstructuur}) 9... Nd7 { 9. ...Pf6 voorkomt 10.Dg4 en is hier tegenwoordig het meest gespeeld} (9... Nf6 10. Qe2 $14 Nc6 {Hier is de Taimanov achtige zet Pc6 wel meer op zijn plaatst dan de typische Kan optie Pd7.} 11. Bd2 b5 12. Rae1 {Met minimiem voordeel op basis van de ruimte enkel. Er zijn geen duidelijke zwaktes in de zwarte stelling.}) 10. Qf3 {Deze zet is een op het eerste zicht een beetje een vreemde zet. Zet zichzelf pal op die loperdiagonaal. In bepaalde zetvolgordes echter is het een een belangrijke poging op initiatief (b.v.b in de 9. ... Pf6 ipv 9. ... Pd7 variant ). De steun voor een e5 push valt wel weg maar er zijn opties met Dg3 en f5.Zwart speelt hier courant b5 of b6 en Lb7 en dan is e5 al helemaal uit den boze met de dame nog op f3.} Ngf6 (10... b5 {Not a single game in de chessbase database van 8 miljoen games, en toch geeft de Fritz Engine aan dat die speelbaar is, ondanks de "discovered" attack. Een Engine is niet bang voor wat interactie, een mens neemt niet graag 'onnodige' risiko's} 11. e5 {Discovered attack, maar niet van de scherpste soort} Bb7 12. Be4 (12. Qg3 Nh6 13. exd6 (13. Qxg7 $4 {Een Kan val van de ergste soort} Qb6+ 14. Kh1 Rg8 15. Qxg8+ (15. Qxh6 Bxg2#) 15... Nxg8 $19) 13... Bxd6 14. Ne4 O-O $11 {Zwart opteert hier voor de veilige rochade in ruil voor het loperpaar voor wit. De kansen op een veilige rochade in deze Siciliaanse speelwijze zijn niet altijd evident en het verzuimen dit te doen op het juiste moment is in bepaalde situaties erg thematisch voor dit systeem.} ) 12... Bxe4 13. Nxe4 d5 14. Nf2 (14. Ng5 Bxg5 15. fxg5 Nxe5 16. Qg3 Ne7 $11 { En zwart behoeft niets te vrezen.}) 14... Qxc2 $2 {Enigzins giftige situatie} 15. Nd4 Qc7 16. Be3 Nh6 17. Rac1 Qb7 18. g4 $18) 11. Bd2 {De zet is en blijft de meest gespeelde zet vanuit deze positie.} b6 {Scoort beter dan b5 vreemd genoeg. Vergt een aparte studie ... 11. ... b6 en 11. ... b5 zijn met 50% en 46% de meeste gespeelde speelwijzes. Zwart tracht met de diagonaal a8-h1 wits opties te beperken.} 12. Rae1 (12. e5 {Is nu met Paard op f6 minder succesvol} Bb7 13. Be4 $4 (13. Qg3 dxe5 {Centum van wit collapsed} 14. Qxg7 Rg8 $19 {Deze Kan trap moet je weten, dus maw je kan g7 ongedekt achterlaten}) (13. exd6 Bxd6 14. Ne4 $15 {En nu zijn 14. ...Pc5 , 14. ... Pxe4 en 14. ... 0-0 allen beter voor zwart}) 13... Nxe4 14. Nxe4 dxe5 {en het centrum stort in}) 12... Bb7 { Nog altijd mainstream theorie, ook al zijn we door Pd7/Pgf6 transpositie hierin beland.} 13. Qg3 {De voor de handliggende optie , onttrekt de dame aan de lange diagonaal (verlamt e4>e5). De alternatieven zijn 13.a4 en 13.Kh1 Nu heeft zwart verschillende opties. De chessbase database speelt hier exclusief 13. ... g6 de engines daarentegen durven 13. ... h5 aan en zelfs 13 . ... 0-0} g6 {Dit is op mens-mens niveau nog altijd mainstream.} (13... h5 {Deze zet komt ook geregeld voor in zwarts arsenaal. De opzet is tot op h3 te marcheren en de diagonaal a8-h1 met nog meer bravoure van de finishing blow te voorzien.} 14. f5 {Een zet waar je wel constant dient naar te kijken in de Df3/Dg3 variant ! Doorgaans meet je die met e5 omdat je echt niet wil dat wit slaat op e6.} (14. Qxg7 $4 Rg8 15. Qh6 Bf8 {Trapped !!!}) 14... e5 15. Qxg7 Rg8 16. Qh6 {Nu heb je wel exit , nu f4 weg is} b5 17. a3 Ng4 $1 {Kan vanwege Db6+ Pf2+ maar ook vanwege Pdf6 En de kansen zijn gelijk} 18. Qxh5 Qb6+ 19. Kh1 O-O-O 20. Qh3 {Anticipeert op Pdf6} Bg5 $11 {En wit heeft 2 pionnen doch zwart enig initiatief}) 14. Kh1 h5 {Ook nog altijd mainstream. Pia trekt de kaart van de meest agressieve behandeling} 15. f5 $4 {De tegenstreefster wil de zwarte pionstructuur aan gruzzelement slaan maar komt al snel bedrogen uit !} gxf5 { Opent de g lijn en de combinatie met Lb7 > g2 is lethal, nu ook e4 de druk niet kan weerhouden.} 16. Qh3 (16. exf5 h4 17. Qg7 Rh7 (17... Rg8 $19 {Is goed maar de punch zit hem in de toren op het bord te houden, lang te rocheren en zijn collega erbij te halen of alleszins te zorgen dat de andere toren in een minimum van tijd (ook met slaan vd toren op h7) snel in actie komt.}) 18. Qg5 h3 19. Rf4 {Toren onttrekken aan hxg2} Rh5 20. Qg3 e5 21. Rh4 $19 {en de zaak is penibel voor wit}) 16... Rg8 (16... O-O-O {w was nog beter}) 17. Re2 O-O-O 18. exf5 e5 {Dit is een verbonden vrijpion, niet dat dit op ogenblik ertoe doet, laten slaan was geen optie.} 19. Ne4 {En wit hoopt zich zo aan de aanval te ontrekken} Rg4 {Doch de druk op het paard op e4 wordt ook groot en de torenverdubbeling is de evidentie zelve.} 20. Nxf6 {de opties zijn erg beperkt} Nxf6 {e4 dreigt nu} 21. Ref2 (21. c3 {verschaft gaatje voor Ld3 na e4, al is het kalf met zulk een stelling al lang verdronken.}) 21... Rdg8 22. Rg1 a5 { Wil pion a6 niet verliezen in schermutselingen met ... Lxe4 , zwart heeft tijd, wits stukken zijn gedesori nteerd tot en met.} 23. Be2 Ne4 {Dreigt Pxf2+#~~} 24. Rf3 {De zaak is reddeloos} (24. Rff1 Rh4 25. Qd3 (25. Qxh4 Bxh4) 25... Ng3+ 26. Qxg3 Rxg3 $19) (24. Be1 Rh4 25. Qd3 Ng3+ 26. Qxg3 Rxg3 $19) 24... Rh4 0-1

vrijdag 2 mei 2025

De mythe van de unieke en globale Fide Elo versus de unieke Belgische KBSB ELO context

Zoals julie weten hebben we enige tijd geleden een rondvraag gekregen, verstuurd naar de clubvoorzitters met de preorientatie en argumentatie pro fide only. Er werd ondermeer geschetst dat de KBSB elo geen reden van bestaan meer had en dat er ook kosten verbonden zijn aan het onderhouden van beide ratings, maar ook dat ze geen vrijwilliger vinden om deze enigszins ondankbare taak nog op zich te nemen. 

Historiek 
Als schaker en KBSB aangesloten speler was het in 1986 een droom om na een succesvol BK te Gent mijn eerste rating te verkrijgen. Een fraaie 1721 ELO werd het en sindsdien heb ik de "ever going struggle" om dat op te pimpen niet mee losgelaten. Niet dat ik hoge toppen heb geschoren maar ieder zijn verwezenlijkingen zou ik zeggen. De eerste rating verschafte me meteen een hoger bord in het team en zo is de zaak aan het rollen gegaan en zit ik gebeiteld in deze 'schaakmicrobe'. 

Onlangs heb ik er bij de huidige klasseringsleider op aangedrongen om de KBSB ELOs uit het verleden terug te tonen.Die waren namelijk een aanzienlijk aantal jaren , afgekapt onder het mom dat vroegere KBSB ratings 6 maandelijkse periodiciteit hadden , en we al langer op 3 maandelijkse verwerking zijn overgegaan. Toen werd  je rating van voor die 3 maanden periodiciteit , niet meer gegenereerd. Ik ben een eerder nostalgisch figuur, en terugblikken als je wat ouder wordt, is iets wat ook psychologen als iets positief omschrijven. Je geluksgevoel oproepen uit het verleden in het heden, je verbondenheid met je eigen jeugdjaren en leeftijdsgenoten en het sentiment zijn een onlosmakelijk deel van je. Het is goed voor je balans ook in het heden. Zo draag ik ook muziek van de jaren 80 en 90 met me mee, al is het rock of disco, of ach cheap synthesiser begeleide muziek. Het is de tijd waarin ik opgroeide, die me ook mee gemaakt heeft tot wie ik nu ben moet je denken ! 

 De klasseringsleider is positief op mijn vraag ingegaan, en nu gaat alles netjes terug tot uw eerste aansluiting of het jaar 2000 als uw verleden tot daar strekt. Ik wens hem daarvoor te bedanken ! 

We mogen niet vergeten dat onze Belgische KBSB site, een goede interface heeft en ons netjes per club indeelt ook en dat je eenieder zijn "schaakevolutiewandel" kan consulteren.Ik ken heel veel spelers in de Liga en duim mee in de ambities van andere bevriende ligaspelers of sympathieke tegenstrevers die ik op mijn pad kruis ! Ik kan alleen maar hopen als het ooit zover komt, dat we op deze basis ook later eens er "Fide Only" ratings zijn ik deze spelershistoriek, deze club indelingen en ook onze top 100, 1000 en ganse KBSB lijst kan blijven consulteren, ook als dat enkel fide ratings zouden zijn. Natuurlijk worden IGM, IM of FM titels enkel op FIDE niveau toegekend maar desalniettemin is de Belgische schaakcontext en de regionale context veel belangrijker dan die onpersoonlijke fide waar we in de massa verloren gaan. Nergens staat daar voor welke club je uitkomt of heb je clubstamnummers. Je wordt a.h.w. volledig geanonimiseerd. Je identiteit is je fide-ID en de link met je club peers is totaal ontbrekend.

Toen ik via de Tongerse clubvoorzitter vernam dat er sprake was van de KBSB rating te laten vallen voor voornoemde redenen, bloede mijn hart. Sterker nog, ik werd boos omdat toen , de uiteindelijke uitfaseringstijd nog niet bekend was. Het was , zo bleek later, allemaal niet zo abrupt als het leek.

Door de inzet van de huidige klasseringsleider werden een aantal klippen behoedzaam aangepakt. Hij gaf ook aan dat de rondvraag niet van doorslaggevend belang was maar slechts een eerste stap in het ganse proces. Spijtig genoeg was de rondvraag te pregeoriënteerd. Alsof men wou dat je aankruiste "ik ga mee" in de stellingname. Ik merk ook bij andere 'club elo verantwoordelijken' dat dit gevoel ook echt leeft en sommigen hebben de oorspronkelijke vragenlijst ook opgevorderd om hun standpunt wellicht verder te staven dat de rondvraag gepreoriënteerd was.

Ik vond het zo initieel ondermeer niet kunnen dat niet alle schakers een persoonlijke mail kregen om hun voorkeur op de rondvraag te formuleren. Het loopt mis als je enkel clubvoorzitters briefed. En  forwarden die dat allemaal naar hun leden ? Nu ben ik echter meer genuanceerd daarin. De meesten geënqueteerde spelers , kan het geen zier schelen. De vooringenomen stelling is intuitief logisch en de afschaffing werd aangekruist. Een minderheid was tegen. Het mag democratisch lijken maar de meesten zijn totaal leek in het ganse ELO gebeuren. 

In feite moest deze rondvraag naar de wedstrijdleiders (en dat hoeven zeker geen arbiters te zijn !) van iedere club verstuurd worden !
Maar wie zijn dat ? Dat is geen eenvoudige vraag waar de KBSB zicht op heeft binnen je club !
In feite heb  je in een club een aantal courante postjes, zoals :
de clubvoorzitter, de secretaris, de club wedstrijdleider/tornooileider en een schatbewaarder. In feite zou de bond dit per club kunnen bijhouden, doch de voorzitter (secretaris?) blijkt het aanspreekpunt en de het klankbord.

Is het goed om een complete leek in die materie daarover te laten stemmen ? Dat is de vraag die je u dient te stellen. Mij lijkt van niet. De meesten kunnen hun eigen ELO niet eens berekenen, omdat het hun ook niet interesseert. Bij het polsen wat schaakvrienden , merk je al gauw dat in deze materies het de meesten onverschillig laat. We schaken en houden ons niet bezig met politiek en het enige wat me interesseert is het schaken zelf.

Een beetje zoals de onderhandelingen gedurende de besparingsronde van de Arizona regering. Eerst wil men reageren op items die uitlekken en is het ongepast om iets uit te spinnen in de pers, en erna als de regering gevormd is en de vragen marathon in het parlement voorbij is , is het te laat natuurlijk.
Onverschilligheid is geen goede respons, by far niet ! En dus laten we over ons heen walsen.


De vooringenomenheid van de rondvraag was hilarisch. Wat kan er je immers op tegen hebben naar één universeel ELO systeem te gaan ? 

Om op die vraag te antwoorden moet ik stellen dat het meer een bondstaken simplifikatie verhaal was, zoveel is duidelijk. Ze willen van die hete patat vanaf ! Dus geen 2 maar 1 rating en minder werk voor de klasseringsleider.

Keren we terug naar het 2de argument. Een rating, eentje die er overal moest komen en gepropageerd, wat zeg ik, opgelegd wordt door de Fide zelf, wie anders. Opgelegd ? Ja om een Fide Rated tornooi te mogen organiseren MOET iedereen Fide aangesloten zijn.

Universele rating ? Ik dacht het niet. Ja je kan overal deelnemen, net zoals je in Europa overal met de Euro kan betalen. Maar homogeen zijn de ratings alleszins niet .

Wel studies hebben aangetoond dat wij in het westen gemiddeld 120+ elo overgewaardeerd zijn en dat Indiers gemiddeld 300- elo ondergewaardeerd  Dat is een verschil van notabene 420 ELO ! 

Maar wacht eens even ? Is het elo systeem niet overal gelijk. Het antwoord op deze vraag is NEEN. Tot spijt voor wie het benijdt maar de evolutie in de verschillende landen is volledig asynchroon. We merken bijvoorveeld dat Indiers met aanzienlijke lagere ratings almaar meer in de topkruin van de klasseringen eindigen als die bij ons deelnemen en ook tornooiprijzen wegkapen. Zo was er een Indische 1950 ELO sterke speler die op het Rejkjavik 2024 in de top 10 eindigde vergezeld van een leger Grootmeesters tot zelfs 2600+ GMs. met een hele trits aan GMs die halve en hele punten achter hem eindigden ! En dit is hoegenaamd geen uitzondering. We zien dat het schaken in de verschillende werelddelen andere evoluties doormaakt.

Men leze :


Maar zoals altijd , eens de mensen met de tekortkomingen van het nieuwe verhaal geconfronteerd worden , gaan de poppen aan het dansen. Ik heb veel naieve visies op de zaak aanhoord , initieel om pro afschaffing te kiezen. It hurts, als jij als nostalgisch figuur daar quasi alleen kritisch tegenover staat , maar verheug me ook dat nu de discussie overal opvlakkert en men zich meer en meer kritisch uitlaat. Sommigen geven toe dat ze hun stemgedrag betreuren. Geen nood, de rondvraag is weliswaar de 
kickoff voor een dialoog in KBSB kringen maar is niet de impliciete goedkeuring , werd sussend in KBSB kringen geopperd.

Ondertussen is die goedkeuring na bespreking van de rondvraag er wel op KBSB niveau natuurlijk ! Het één luidt het ander in ! Bestuursleden die geen onsympathieke beslissingen willen nemen, hebben nu "zogezegd" de achterban in de pocket. Dus de beslissing werd genomen , we trekken gefaseerd de stekker uit  de KBSB. Er zou dus een heuse opstand moeten onstaan om dat nu , het te laat is , nog te stoppen. Dat staat nu ook niet meeteen meer te gebeuren.

Dus op de KBSB AV, was men unaniem, de KBSB elo wordt afgevoerd. Er waren wel struikelblokken. En die zouden eerst moeten getackled worden en daarna wordt de KBSB ELO afgevoerd. Over welke struikelblokken gaat het ?

 1. De arbiters 
We schuiven op van nationale arbiters naar fide arbiters. Om een fide rated wedstrijd te laten verwerken heb je dus een fide arbiter nodig. 

 Hoe word je fide arbiter ook als je nationaal arbiter bent ? Je moet een dossier indienen , met je ervaring en die aanvraag wordt dan behandeld door een fide orgaan en je wordt dan al of niet erkend. Om die aanvraag te doen moet je langs de kassa passeren want de funktionarisen van de fide organen moeten vergoed worden voor hun tijd dat ze aan de bestudering van je dossier spenderen en moeten zetelen om hun 'stamp' goedgkeurd of verworpen op de aanvraag te plaatsen !

Er zijn arbiters in Belgie en de meesten zijn van de oudere generatie. Veel ervaring dus  ! Anderzijds zijn er arbiters die nooit in deze rol fungeerden. Er is met name een flagrant tekort. Ondertussen evolueert de zaak en de meest aktieve arbiters hebben zich geregulariseerd , en/of hun ervaringen zijn niet te licht bevonden door de desbetreffende Fide commissie. Geen idee of  sommigen nog stages moeten doorlopen en hun dossier herindienen om die erkenning te verkrijgen in zwakkere dossiers maar ik neem aan van wel. Ik meen gelezen te hebben dat de bond de kosten die eraan verbonden zijn voor zijn rekening nemen, juist om dit probleem dat er is te counteren. Dat is ook de taak van de bond gans eerlijk !

Maar het is ook de taak van de bond lessen in te richten en mensen te instrueren als arbiter , maar ook de clubs aan te moedigen zich de tools eigen te maken. Tools zijnde Swiss Manager, Pairtwo en SWAR voor wedstrijdinrichters die over wensen te gaan tot ELO verwerking. Het ganse is nogal onsamenhangend en regionaal ingericht. We leven nochthans in een online tijdperk en zouden dat allemaal via Teams/Zoom gemakkelijk naar een breder publiek kunnen uitbreiden.

2. Wie over Belgie spreekt ,spreekt over Clubkampioenschappen
Sommigen van ons kennen PairTwo, als tool en paringsprogramma dat ook een bestand generereert voor de elo verwerking. Welnu dat heeft een evolutie onderaan. De tools moeten aangepast worden aan de Fide rapporteringsvereisten. We hebben het ontstaan gezien van het programma SWAR ipv Pairtwo ofschoon Bernard Malfliet ook Pairtwo een nieuw leven heeft ingeblazen met de integratie van de fide rapportering. So far so good of gedeeltelijk althans want er zijn nog wel wat obstakels in de communicatie en uitwisselingen met de Fide , de Fide vormvereisten en regels qua afkondiging en deadlines daaromtrent.

3. De fide regels 
De fide legt zeer stricte regels op voor fide verwerking. En veel clubs met nog levendige clubkampioenschappen, oa in het Antwerpse maar ook in Wallonie , waar de verschraling van de clubs al groot is, stuiten ze op een probleem. De fide eist dat je uw clubkampioenschap aankondigt, dat je uw speeldata aankondigt en dat je zeer strikt rapporteert binnen een korte tijdspanne volgend op je aangekondigde gespreide speeldata of straffe van schrapping van verdere processing. De fide aanvaardt geen onvolledige uitslagen en resultaten die na de deadline toekomen. We weten allemaal dat de meeste clubkampioenschappen toelaten dat je uw partij uitstelt, bijvoorbeeld een partij uit ronde 2 die ingehaald moet worden maar je zit ondertussen al aan ronde 5. Welnu de fide aanvaardt geen onvolledige uitslagen. Voor alle duidelijkheid , voor de KBSB was dat GEEN probleem. 

Een ander probleem destijds was dat je kampioenschap over een gans jaar verliep en dat je bij 3 maandelijkse verwerking altijd de eerder gespeelde rondes moest uitfilteren . Dus ik moest rondes 1 tem 3 bijvoorbeeld die al verwerkt waren in het paringsprogramma nullifieren , het verslag van de uitslagen hergenereren (eerste programma's genereerden altijd alle rondes) en dit zo versturen naar de KBSB verantwoordelijke, om te voorkomen dat de resultaten uit ronde 1 tem 3 die al eerder verwerkt waren wederom verwerkt werden  samen met ronde 4 & 5 
Ik heb het een en ander niet meer verder opgevolgd, want was na paar jaar geen 'wedstrijdleider' meer voor de St-Truidense Schaakclub. Ondertussen zouden de huidige tools en de integratie met de online fide databank & kbsb databank dat ondervangen en kan je geen dubbele uitslagen meer versturen. De KBSB gaat ook enigermate goed om met dergelijke deelse ronde uitslagen. Maar voor de fide ligt dat anders zij aanvaarden dit niet en behouden zich het recht voor om uw aanvraag tot ELO verwerking voor het vervolg van je kampioenschap af te voeren als je niet aan hun regels voldoet. 

Er komt een hele administratieplicht bij. Zo moet je uw tornooi vooraf laten registreren, de speeldata op voorhand opgeven (we weten allemaal dat je op KBSB niveau daarmee kon spelen) en volgend op iedere speeldatum moet je uw uitslag zo goed als vlak erna submitten. Doe je dat niet, dan wordt je competitie NIET MEER gehonnoreerd ! Dat is enorme overkill. Tevens moet er een evenwicht gezocht worden tussen fide en lokale werkingswijze, en zitten we beetje met de handen in het haar nu velen (onderandere ik) volledig afknappen om aan die frequentie en daarbijhorende plichten ten aanzien van de fide rapportering te voldoen. 

Gevolg, ik ga me niet nu en in de toekomst  daar nooit nog mee inlaten ! Sorry neen.  Het is allemaal op vrijwillige basis, en ik heb ook nog andere prioriteiten in het leven dan achter de fide 'hun gat' aan te hollen al die tijd.

4. De andere fide handboek en reglement wijzigingen 
We hebben allemaal een ELO hercalculatie gekregen omdat de ELOs onderhevig waren aan elodeflatie. Op zich zou je denken, mooi, we krijgen allemaal meer ELO. Vooreerst kreeg niet iedereen evenveel extra, zo kregen spelers boven de 2000 niets. Iemand van 1000 ELO kreeg 1400, iemand van 1500 kreeg 1700 en iemand van 1900 kreeg 1940. Ik ga niet dieper in op de zaak, ik wil alleen maar aankaarten dat iemand bij de fide dit op basis van statistieken vaststelde en voorstelde zo bij te sturen. De hoofdreden was dat het winpercentage van een 1500 speler tegen een 2100 speler , in het voordeel evolueerde van de 1500 speler die initieel met een  heel lage % score zat maar in de tijd genomen boekten 1500 spelers almaar betere resultaten tegen hun 2100 tegenspelers tot op den duur de 1500 speler rond de 10% of zelfs meer scoorde. (data opgenomen in de periode tussen 2008 tot 2023 era). 

Te weten dat statistisch een 1500 speler 0% kans heeft om resultaat te boeken tegen een 2100 elo speler. De introductie van online schaken heeft er inderdaad voor gezorgd dat het instap niveau van nieuwe leden soms ook opmerkelijk hoog is daar hun OTB rating ingevolgde de traagheid waarin je partijen aan je effektief toevoegt. Dus regelmatig stuit je op een tegenstrever wiens rating zwaar achterop hinkt ten opzichte van je online verworven vaardigheden. Wat dacht ja van een speler die 5000 online bullet, 2000 online blitz en 500 online rapidpartijen heeft gespeeld ? Het is zeker geen uitzondering. 
Online schaken is zeker niet de beste vorm om lang strategisch denken te ontwikkelen en staat bekend om het hoger 'blunder' gehalte. 

Doch tot op zekere hoogte kan je er wel degelijk wat van bijleren, door duizenden speed partijen te spelen. Maar ergens houdt het dan ook ergens op en zit je aan je plafond.
Voornamelijk in de lagere "ELO regionen", dus vandaar dat de elo aanpassing werden afgerond op de sacriale 2000 elo limiet en dat sommigen meer kregen dan anderen, met name meer in de onderste  regionen.  De KBSB kon niet achterblijven en moest dezelfde regel toepassen of je had twee totaal verschillende ratings zoals lichess ten opzichte van chess.com.
.
Tevens is er de druk om iemand ook meteen een fide rating te geven. Velen die nu nog online schaken blijven maar doorvragen naar wat hun FIDE rating zou zijn en er zijn zelfs aanzetten tot Lichess.org en Chess.com conversies naar  Fide. Allemaal tevergeefs maar die lawine kan je niet tegenhouden ...
Ik zou voor die mensen zeggen, schuif aan achter een real board en zoek het uit !

Mensen willen snel weten wat ze over the board waard zijn. En onder deze impuls heb je nu een fide rating na 5 partijen (binnen een bepaalde tijdsspanne) en op voorwaarde dat je tenminste geen brilscore hebt.
.
In alle oprechtheid onze belgisch elo systeem was TOP ! Vroeger kreeg je een rating na 10 partijen en zolang je geen 20 partijen had, was die voorlopig ! En met reden ! Je was nog niet geijkt  en je rating was op dat moment erg volatiel en gecorreleerd op de weinige partijen die je speelde. Dus had je een rating maar zolang je er geen 20 had was die met een grote bias van +200/-200 of meer omgeven  en dus met een korreltje zout te nemen. Dus had je 11 partijen, mooi , we zien al iets van je en de speler zelf ook ,  maar totdat je 20 partijen had , werden die partijen niet aangerekend aan de tegenstanders. Ok so far so good. 
.
Maar de fide wil juist iedereen sneller een rating geven , en dat gebeurt al na 5 partijen dus met alle gevolgen vandien. Statistisch is een steekproef van eender wat na 5 samples te laag natuurlijk !

Sommigen hebben veel te hoge ratings al is dat wel van erg korte duur, maar de eerste spelers die ervan winnen gaan wel met een vette kluif aan de haal ! De KBSB is ook hierin gevolgd.  Spijtige zaak. Ons systeem was in alle opzichten superieur !
.
Een ander probleem is dat als je fide rating onder de 1400 valt je terug niet geklasseerd bent totdat je uw 'steek' ophaalt en terug boven de 1400 uitkomt. Niet dat je opnieuw van 0 begint want dan krijg je herkansing om je lage ELO uit te wissen , neen , je moet je elo onder de 1400 nog altijd zelf uit het slop heisen om terug een cijfer achter je naam te hebben. Je onder de 1400 rating verschijnt niet maar is er dus nog  wel ! , doch voor je tegenstrever ben je wederom niet geklasseerd. De KBn alternatief. Je minimum rating bijft 1400. Dus in the end zijn er meer gekwoteerden en geraken de niet geklasseerden sneller 'van straat'. 

De fide echter willen dus geen partijen meer verwerken voor spelers onder de 1400 om deflatie tegen te gaan. 

Laten we vooral niet vergeten dat de Fide ook de Fide wedstrijdreglementen opstelt en dat een partij anno 1980 , anno 2000 en anno 2025 grote wijzigingen heeft ondergaan. Ik had op BK in 1986 ondermeer, 2 afgebroken partijen gehad na 40 zetten in 2 uur, 20 zetten in 1 uur voor elk. Onder omslag werd de zet afgegeven aan de wedstrijdleider en de tegenstrever wist niet wat uw laatste zet was. 's anderendaags werd door de wedstrijdleider de briefomslag geopend en je zet door hem op het bord uitgevoerd en alzo hervatte de partij. We spreken uiteraard over tijden zonder schaakcomputers op niveau want nu zou dat enigermater unfair zijn.Het moet gezegd het had zijn charmes ! Heus wel. Net zoals in de serie 'Queensgambit' analyseerde je uw stelling met je maten die je bijstonden. Erna verscheen je aan het bord met je analyse in het achterhoofd en slaagde erin je preparatie op het bord te toveren , of dat dacht je,  en je faalde omdat je huiswerk te oppervlakkig was geweest ...
Mooi toch ?

We hebben gespeeld in tempi van 40 zetten in 2 uur, en 1 uur voor de volgende 20 zetten, gevolgd door 30 minuten KO (Knockout or sudden death) , later met 40z in 2 uur en 1 uur knockout , daarna met 30 minuten KO en zo naar beneden. 

Wist je dat de fide wederom nieuwe tempi regels in aanhef heeft ? Voorlopig zijn ze niet opgelegd en verplicht maar zijn ze aanvaard voor ELO verwerking. Het zit zo. Als alle spelers in een groep onder de 1600 elo onder elkaar spelen , mogen partijen verwerkt worden die minimaal 60 minuten speeltijd verlenen per speler. Voor een groep spelers onder de 1800 ELO is de minimum speelduur 90 minuten en voor spelers in een 2200+ pool moet een speler minimaal 120 minuten krijgen (dat is , inclusief increment tijd !). Nu hebben ze dat recent nog verlaagd ! Waar gaat dat naartoe ? Het is ook een kwestie van tijd en deze formules gaan meer en meer opduiken want ELO rated games met 60 minuten per speler, laat toe om 3 rondes op een dag af te werken. Bon nice, maar niet naar ieders smaak. De kwaliteit lijdt er zwaar onder en persoonlijk zijn blunder partijen volstrekt waardeloos voor me.

Ik hou niet van speedgames en nu neigt standard gameplay meer en meer naar quickplay. Het pleegt afbreuk , afbreuk aan je analylitisch vermogen en planning. Daarnaast worden partijen frustrererder wijze ontsiert door patzer zetten en blunders. 
Stemt ons dit gelukkig ? Ik vraag het me af. Velen analyseren nu reeds hun kortpartijen niet meer , want het zijn er teveel en de tijd in de analyse overstijgt de duur van de partij zelf ! M.a.w. online chess is een soort wegwerpconsumptie gbeuren. Men leert niet veel van zijn fouten en ondanks de tijd die men erin steekt zit je al vrij vlug aan je plafond.

Ik laak ook dat er geen uniformiteit meer is in tornooien en toegekende tijd. Hoe kan je u in godsnaam instellen op al die verscheidenheid. En waarom volgen wij die Fide beslissingen a.h.w blindelings ? Hebben we dan niks meer te zeggen ? De bodem is voor wat mij al bereikt bij 40z in 90 minuten , de 30 minuten bonus en 30s per move. Maar wat zie je ? de 30 minuten time increase na zet 40 moet er ook aan geloven. Mij zien ze niet op zulke wedstrijden. By far niet. Als ik zo rondkijkt blijkt daar geen enkele weerstand te bestaan. Of is het dan weer de onverschilligheid van ach, ik laat het gewoon over me heen gaan en volg de kudde.

Velen onder ons herinneren zich het ontstaan van de fisher rate plays met increment tijd en de georganiseerde schaakwereld werd overspoeld met aangepaste klokken. Dat had tot gevolg dat in de St-Truidense schaakclub zeker wel 30 Garde klokken onbruikbaar werden ! 
I love het getik I really do ! Al zal niet iedereen dat beamen ! Ik zal het vallen van de vlag en bijhorende imprecisie qua inschatting van de resttijd ook nimmer vergeten ! 

Tja een digitale klok heeft zijn kostprijs en dat ze dan ook nog eens 'fide endorsed zijn' maakt dat de fide daar mogelijk ook wel een procentje van meekaapt me dunkt. Ondertussen zijn de eerste dgt digi 2000 klokken ook niet meer aanwendbaar , omdat er een nieuwere generatie klokken is die zetten telt , custom tijden instellen toelaat , etc ... niet onbelangrijk om 30 minuten bij te krijgen op je 40ste zet ! en een klok die je zetten registreert, tenminste als je die iedere zet indrukt !
 
Wederom moesten clubs in hun geldbeugel passen, terwijl de speeltempi perfekt hadden kunnen aangehouden worden, maar neen ze moesten weg, want de Fide kwam met nieuwere speeltempi ! En zo dus ook de klokken . Die dingen kosten minimaal al gauw 60 à 80 € en als je er 30 moet aflopen en nog geen 10 jaar later aan een 2de ronde begint  gaat me dat te ver. Het gaat over een serieuze som en zo geschiede 2 maal  in deze nieuwe eeuw. En niemand die erom maalt. Een paar duizend euro voor de goot voor wie en voor wat ? Dank u Fide zeggen we dan met zijn allen.
.
De Fide blaast, en wij draaien ? Is dat allemaal nodig vraag ik me dan af ? Wel de meesten denken er niet over na, en vinden de evolutie een noodzaak maar clubs moeten herinvesteren en zoiets weegt op de werkingskosten van een club. Lidgeld kan mogelijk moeten verhoogd worden of een kaarlijks daguitstapjs en kampioenvieringen met de clubkas worden afgevoerd of ingekrompen of slechts deels gesponsored met de clubkas. Een pure geldklopperij dus ! 

 5. De fide elo verwerking 
De fide charged de bonden en organisaties van tornooien nog apart, voor de fide rated games en dat terwijl de KBSB verwerking in het lidgeld is inbegrepen ! Sommigen vrezen dat de fide in de tijd de kosten daarvoor gaat optrekken. Dat is zeker niet uit te sluiten. Dus je tornooideelnames maar ook KBSB lidgeld kan daardoor op termijn mee de hoogte ingaan. Dat geven we dus uit handen. Ook tornooien trekken hun prijzen fors op en de kosten zouden per speler op 1 euro uitkomen. Dus 600 deelnemers zoals in de Limburgopen brengt de fide 600 euro op voor de eloverwerking ervan. Je moet je indenken dat de resultaten er in een bestand uitrollen, en kassa kassa bij de fide 600 euro waar aan ht andere eind in Lausanne in Zwitserland , dat ene bestandje wordt ingelezen door de computer ...

Nu moeten niet alleen arbiters langs de kassa passeren voor hun erkenning. We weten allemaal dat je sowieso voor je titel normen ook een aanvraag moet indienen, en daarvoor dient te betalen ! 
Idem als erkend schaakcoach/onderrichter en dus ook voor je rating verwerking en mogelijk ook voor correctie van foutieve elo verwerking. 
 
De aangehaalde drogreden dat het aanhouden van een nationaal rating systeem geen extra rating officer vereist is ook nonsens. Want nog altijd moet er aan lokale tools (paringen) gesleuteld worden en geinterfaced met wat de fide wat die dan ook voorschrijft. Dus er is op zijn minst ook een fide elo administratie noodzakelijk, die echter veeleisender is !

We zitten ook nog met de uitslagen van ploegen competities, die niet uit de historische (huidige ?) Pairtwo/Swar tools rollen of misschien recentelijk wel. Ook de fide eloverwerking zorgt dus voor een rompslomp voor de wedtrijdleiders en organisatoren ervan. 

Het hekel punt zijn onze clubkampioenschappen , de rapporteringsplicht en de frequentie. Kleine clubs zien het daglicht niet meer met al die rompslomp en haken volledig af, hebben zelfs geen arbiter laat staan een fide arbiter. 

 Een ander hekel punt zijn de elo rating verwerkingen. Laatijddige inzendingen ofschoon die soms nog door welwillende KBSB mensen werden geprocessed, passeren de voordeur bij de Fide niet meer.

Afgelopen 1 mei 2025 rating werden massaal foutieve resultaten gegenereerd van onze nationale interclub , ronde 11. Wat mij betreft was de checklist van de nationale interclub ronde perfekt in orde, trouwens de KBSB interclub public view ook. Maar het liep grondig mis.

KBSB claimt dat er een software probleem is en dat de uitslagen tov de namen werden omgekeerd op alle pare borden , waarvoor er een nieuw verslag werd opgemaakt voor de fide processing.

Het vreemde is dat luttele uren erna, blijkbaar wel een korrekte lijst kan afgeleverd worden wat eerder op een menselijke fout wijst. Ik heb de KBSB board aangeschreven daarover klaarheid te willen scheppen en wil zelfs van het recht gebruik maken een officiele klacht in te dienen. Doch gezien er reeds werd ingegrepen en op dit ogenblik nog geen sprake is van onherstelbaarheid wacht ik liever af.

Enfin nog af te wachten want de Fide heeft nog geen teken van leven gegeven en het is nog maar de vraag of de fide de zaak wil behandelen en wanneer. Alleszins lees ik dat het we  nu moeten afwachten 'of en wanneer' de fide een fout die niet bij hun ligt gaat korrigeren. Ik moet tevens lezen op de KBSB site over dit incident dat elocorrecties bij de fide ook niet altijd een succes zijn en zelfs in positief geval ook nog veel tijd in beslag nemen.

Vor meer informatie verwijs ik naar :

***************************************************************

Ik stel me ernstige vragen ! 
  1. Hoe kunnen we deel uitmaken van een instantie als we niet eens altijd met succes een elo correctie erdoor krijgen  ? Wat wordt er aanvaard en wat niet ? En hoe kunnen we ons daarop instellen en onze leden daarover informeren  ? 
  2. Hoe kunnen we zulk een stug en log orgaan dan als betrouwbare bron classifieren ? 
  3. Zijn we niet kort door de bocht gedaan deze rating te verheffen boven ons eigen systeem , dat, laten we wel wezen allesbehalve slechter was  en waar we veel sneller op de bal kunnen spelen als er iets misloopt ? 
  4. We hebben zeker ook minder tussenstations en dus ook zeker minder kans op fouten laten we wel wezen !!!

***************************************************************

Ja als we resoluut gaan voor een fide only rating impliceert dit , dat onze tools 100% betrouwbaar moeten zijn  , en dat de bedieners ervan moeten worden geinstrueerd om het werk zorgvuldig te doen. Helaas stel ik vast dat er nog steeds incorrecte resultaten worden verstuurd en deze keer treffen de club kapiteins en club wedstrijdleiders in het incident van 1 mei geen schuld. In tijden van complete digitalisering zou dat niet mogen ! 

Het is aan de bond om te zorgen dat de werkomstandigheden de taken van de klasseringsleider en wedstrijdleiders verbeteren en verlichten en daarvoor ook de nodige fondsen vrijmaakt. Als je met zo een strict orgaan als de fide zit dat maandelijkse rapportering vereist (een absurdideit) , tja moet je mee in het gareel.

Maar blijkbaar moeten we ermee leren leven en is het iedere maand bijna koekenbak om de ratingverwerking erdoor te krijgen.  We zijn er dus nog niet , allesbehalve niet. Het aantal tussenkomsten van me om onregelmatigheden te melden en adviezen te geven aan andere slachtoffers  daar waar het misloopt liegt er niet om !

Ik zou ook interclubverantwoordelijken willen oproepen, laat uw uitslagenformulier ondertekenen door de tegenpartij en vul de gegevens correct in ! Want correcties achteraf zijn niet gegarandeerd.  

Onlangs speelde ik interclub en heb ik erop toegezien dat het wedstrijdformulier met de namen en stamnummers correct waren en het blad werd ondertekend in naam van onze jeugdige spelers. We zijn daar heus allemaal heel laks in. Al te vaak ciurculeren mails met de vraag wat de uitslag was omdat de verantwoordelijken al naar huis gaan, er geen ploeg kapitein is , terwijl hun leden nog aan het spelen zijn. Dat vind ik niet kunnen en ik heb die taak dan maar op me genomen voor inclusief de thuisploeg en het door de thuisploeg vooraf blanco gesigneerd papier aangevuld en ondertekend als bezoeker. 

6. Afilliatie 
Ik ben voorstander om de KBSB rating te behouden en de leden de kans te geven een KBSB aansluiting te doen, of een KBSB aansluiting en fide aansluiting. Ik heb al van menig schaker gehoord dat ze niks hebben aan die fide rating. Ze spelen hun clubkampioenschap en doen geen verplaatsingen buiten de club. Anderen spelen hooguit provinciaal of nog anderen enkel wedstrijden op het eigen grondgebied. Ik schat dat slechts 10% ook echt buitenlandse wedstrijden attendeert per jaar en dat 65% zelfs nooit in het buitenland heeft geschaakt. Dus waarom zou je een fee betalen voor iets waar jij persoonlijk niks mee te maken hebt ? 

Laten we de mensen de keuze geven om zich al of niet voor de fide aan te sluiten en al of niet te regulariseren moesten ze halverwege het jaar plots een tornooi in het buitenland wensen mee te doen. Ook in het buitenland zijn er nog niet fide tornooien (in Duitsland DWZ)  Dus whats the problem ? 

Natuurlijk zullen daar ook langs de bond zijde de tools moeten aangepast worden, want je hebt fide en niet fide aangeslotenen en zit opgescheept dat de Fide zulks niet aanvaard (althans dat is hun initiele positie) . Ik herneem ook dat onderbond verantwoordelijken van de KNSB (@ NL) diezefde discussie hadden over de inmenging van de Fide om op hun grondgebied en onder oplegging van een Fide ID voor alle deelnemers , er overal Fide Rated wedstrijden van te maken verworpen hadden  Daar kon je met je KNSB rating in de Limburg Open gewoon mee aanschuiven aan de tafel. Hoe ze dat klaarspeelden ? Ze zullen goed hard op tafel geklopt hebben me dunkt ! 

Of we nog gaan terugkeren naar interclubs die enkel voor nationale elo tellen, neen dat zie ik nu ook niet meer terugkeren. Maar dat we zomaar de handdoek gooien ?

7. De KBSB ratings ten opzichte van de FIDE ratings
 De meeste mensen zullen bij afschaffing van de KBSB rating terugvallen op de fide. Voor sommigen scheelt dat 100 of meer elo en gemiddeld gesproken is dat dus 20 à 30 ELO minder. Sommigen hebben dan weer meer FIDE en zijn dan weer in hun nopjes. Dat komt ondermeer omdat er mensen in het curcuit zitten die veel of exclusief niet fide rated wedstrijden spelen en er zijn er nogal wat (meer dan clubkampioenschappen alleen). Of die mensen nog gaan gemotiveerd blijven met 100, 150 of 200 elo minder , of erger nadien ? Ik kan me er het een of ander bij voorstellen. Daar is niemand die daarover spreekt, en dat staat zomaar te gebeuren ! Je merkt ook dat talloze mensen die gestopt waren in pre fide rating tijden, een zwaar deficiet hebben op hun Fide rating.

 Dus zoals je ziet, de afschaffing van de KBSB elo heeft diverse repercusies die je niet zomaar kan wegdenken. De beslissing tot vereenvoudiging en ontdubbeling van de rating heeft verstrekkende gevolgen en het verzet tegen de afschaffing is groeit in de tijd. Vele leden die eerst voor de afschaffing waren , hebben hun kar ook gekeerd maar de beslissing is nu wel al gevallen. Het is nu ook vijgen na pasen zoals nu staken dat de Arizona regering er is en zijn programma uitvoert. Hopelijk komt de bond tot rede en houdt men er ooit een nieuwe stemming over om het terug af te voeren maar ik ben weinig hoopvol al zou ik niet liever willen uiteraard !.

We moeten zeker bekijken met de Fide welke correcties aanvaard worden en welke niet. Die dialoog moet aangegaan worden of we schieten in onze eigen voet !
Want daar zullen ongetwijfeld regels over bestaan . Als je de correcte afhandeling van foutieve uitslagen als nationale federatie niet meer zelf in de hand hebt bij de FIDE, houdt het mijns inziens op. 

Afgelopen ratingverwerking hadden we naar schatting tussen de 40 en 50% verkeerde uitslagen voor de   nationale interclub spelers. Er zijn ongeveer 32 reeken met 12 ploegen elk of ruw geschat 1750 schakers die zondag 27/4/2025 het beste vanzichzelf gaven. Wat was er mis gelopen ? De spelers die de pare borden hadden , dat is precies de helft , dat zijn geschat 875 speler hadden allemaal omgekeerde uitslagen. Dus de uitslagen staan omgekeerd t.o.v de namen ! Wie de punten deelde had er geen last van maar 0 - 1 werd 1 - 0 en omgekeerd. Afhankelijk van je rating coefficient, is dat 20 of 40 elo teveel voor diegene die verloor en 20 of 40 elo te weinig voor wie zijn partij won.

Deze dimensie is er nu met deze sisser van formaat bij gekomen en als ik lees wat de oorzaak zou zijn met de informatie waarover ik nu beschik, ben ik niet zo hoopvol dat het daarbij gaat blijven. Er loopt altijd wat mis.


******************************************************
Het is in alle geval onaanvaardbaar dat er ook maar de geringste twijfel bestaat , dat een foutieve uitslag niet gecorrigeerd wordt door de FIDE , noch dat dit buitensporig lang duurt, noch dat dit niet altijd succesvol is en dat terwijl je interclubverantwoordelijke van je club en de speler in kwestie geen schuld treft !!! Maar er zijn zeker nog allerlei andere fout scenario's denkbaar, van andere oorsprong. Nu zat men er flagrant naast voor pakweg 700 spelers maar soms gaan de missers over enkelingen, hoe zit het me die cases ? 

Zolang wij daaromtrent met de fide niet uitgeklaard hebben hoe het daarmee zit ,welke fouten wel/niet gecorrigeerd worden en er geen terugkoppeling is naar de club wedstrijdleiders, is het een absolute NO GO om naar een fide only rating systeem over te schakelen laten we wel wezen !

******************************************************

Trouwens het kan geen kwaad om ons nationaal elo systeem als main elo systeem te behouden als stok achter de deur , ingeval de plichtplegingen van de fide, de dienstverleningsgraad van de Fide zelf, de fakturatie alsook de vormvereisten draconische vormen aannemen die we niet meer kunnen bijbenen. 
.
Reageren staat vrij. Elk ander licht op de zaak is welkom. Ik ben een mens en mensen verschillen van mening, geen man over boord. Ik schets hier hoe ik de zaken evalueer met een snuifje nostalgie erbovenop.

De Chess-Tongeren Blogger

Puzzel of the Day on Lichess